Fotografen werkzaam in Brasschaet-Polygoon

De fotografie werd bruikbaar vanaf de eerste helft van de negentiende eeuw. Doch de toepassing wordt pas tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw voor het grote publiek bereikbaar. In deze periode wordt de eerste kleurenfotografie gerealiseerd.

Iets na 1880 verschijnen de eerste (groeps)foto's gemaakt in het Kamp van Brasschaat. Het zijn meestal fotografen van buiten Brasschaat die hier hun kiekjes komen maken.

Even later is het hek van de dam als de foto's in postkaartformaat verschijnen. De oudste fotopostkaarten zijn waarschijnlijk gemaakt door Mathieu-Castelein of Lagaert. Maar snel wordt hun werk lokaal overgenomen door de fotograven Colle, Francois, Hoelen, Sierens, De Potter, enz...

Het Kamp van Brasschaat wordt door vele militairen van elders bezocht. Allen willen ze een kaartje vanuit Brasschaat naar de familie of lief sturen. Hierdoor ontstaat een grote vraag naar fotopostkaarten. Postkaarten die ons een beeld geven hoe het kamp er toen uit zag. Deze foto's vormen als het ware een tijdcapsule over hoe het toen er aan toe ging...

Fotografen van voor 1900

Foto's

0

no play

1885, rond deze tijd werden de oudste foto's gemaakt.

Over deze periode is er niet zoveel te vinden. Een oproep naar de mensen met meer informatie over de fotografen die werkzaam waren in Brasschaat heeft nog niet veel resultaat gehad.

Niettemin tonen we enkele foto's die ons wisten te bereiken.

Mahieu - Smets

Postkaarten

0

no play

Een van de oudste foto's van de Kapellei.

Mahieu is een andere fotograaf die ronde de vorige eeuwwisseling actief was. Aan zijn naam wordt een andere fotograaf verbonden, Smets. Veel postkaarten over Brasschaet-polygoon zijn er niet door hen aangemaakt.

Van deze fotograaf heb ik geen verdere gegevens.

Lagaert (-E. Castelein)

Postkaarten

0

no play

Ergens in de schietvelden.

De oudste postkaarten dateren van het einde van de 19de eeuw. De fotograaf E. Castelein brengt een reeks postkaarten uit samen met de uitgever Lagaert. Of Lagaert staat voor een fotograaf uit het Brusselse, of enkel instond voor de productie van postkaarten, of beiden, weet ik niet. Het is die tijd gebruikelijk dat de fotograaf instond voor de aanmaak van de foto, deze bestelde in een drukkerij voor postkaarten (waarvan de eigenaar soms ook fotograaf was.) De verdeling werd lokaal verzorgd door de maker van de foto.

Van beide fotografen heb ik geen verdere gegevens.

François

Postkaarten

0

no play

Een zicht op de Kapellei voor de grote oorlog

Deze Merksemse fotograaf uit de Borrewaterstraat begint de eerste postkaarten onder de naam van een andere fotograaf Hoelen uit te brengen. Maar dit blijft niet lang zo, en snel brengt hij onder zijn eigen naam een ganse reeks fotopostkaarten uit. Dit blijft zo tot de jaren 50. François heeft grote naam gemaakt in de omringende gemeenten als producent van fotopostkaarten met heemkundige thema's.

De fotograaf François was een van de oprichters van de (Koninklijke) Fotoclub Merksem. Hij nam als eerste er het voorzitterschap van waar. (www.KFMFOTO.be)

D. Colle

Postkaarten

0

no play

Fotograaf was in die tijd geen hoofdactiviteit.

Désiré Colle was een inwoner van Polygoon en woonde ter hoogte van de Bredabaan 630 niet ver van het kruispunt met de Essensesteenweg.
De interessanste reeksen over de activiteiten in het kamp worden door deze fotograaf gemaakt. Colle kende het kamp blijkbaar als geen ander fotograaf en moet zeer goede connecties gehad hebben in het kamp. Zijn postkaarten worden zonder fout met de juiste ondertiteling voorzien.
Hij was actief in der periode na 1900 tot het begin van de tweede wereldoorlog. Deze fotograaf was ook in de omringende gemeenten aktief als producent van fotopostkaarten (Wuustwezel, Kalmthout, Sint Lenaerts) en werkte soms onder pseudoniemen.

Sierens

Postkaarten

0

no play

Sierens.

Sierens of Gierens is een andere fotograaf die rond het thema Brasschaet -Polygoon heel wat fotomateriaal ter beschikking heeft gesteld d.m.v. postkaarten.

Hoelen

Postkaarten

0

no play

Op de achtergrond de woning van de fotograaf uit Kapellen.

De postkaarten die onder de naam Hoelen werden gemaakt, kregen grote waardering voor hun kwaliteit. Doch de reeks van Hoelen bevat niet veel foto's die in het kamp zijn gemaakt. Dikwijls zijn het los van elkaar staande momentopnames, maar er zitten er heel leuke bij.

Frans Hoelen woonde in Kapellen en was een schilder van beroep. Hij begint 1901 met de publicatie van de eerste fotopostkaarten. In 1904 overlijdt hij, maar dit is niet het einde van de productie van postkaarten onder zijn naam.

Onder de deskundige leiding van zijn vrouw worden verder postkaarten aangemaakt en verkocht in de omstreken. De meeste postkaarten van het kamp van Brasschaat worden voor de eerste wereldoorlog gemaakt. Tussen de twee wereldoorlogen beperken de uitgever zich tot fotoreeksen van de spoorwegtroepen die gelegen zijn in Hoogboom (Kapellen). Pas in 1931 komt het thema van het kamp van Brasschaat terug aan bod.

Over deze fotograaf zijn er twee files die je kan downloaden.
Een eerste pdf-file heeft de titel Hoelen militair .
een tweede pdf file is van de hand van Johan Van Elst uit Kapellen de auteur van de catalogus Hoelen .

De Potter

Postkaarten

0

no play

De Potter, een fotograaf afkomsig uit het hart van Polygoon

De Potter is een fotograaf uit polygoon. Er zijn niet zoveel postkaarten onder zijn naam gepubliceerd(of toch niet in mijn bezit).
Zijn nabestaanden wonen nog steeds op het Zegeplein.

Jules Claes - Friedri(e)ch

Postkaarten

0

no play

Een reeks postkaarten allen gemaakt in 1906 of 1907

Rond 1906 verschijnt onder het pseudoniem Jules Claes een 140-tal postkaarten met als onderwerp het kamp van Brasschaat aangevuld met mooie zichten uit de omringende gemeensten (Kalmthout, Brasschaat, Sint Lenaerts).

Doch een postkaart gepubliceerd in 1914 door Colle, toont aan dat hij de foto's maakte voor deze reeks.

Friedri(e)ch publiceert postkaarten die gemaakt werden door Colle, Sierens en de reeks van Jules Claes. Deze uitgever verdwijnt van het toneel bij het begin van de eerste wereldoorlog.

Nels

Postkaarten

0

no play

De Ruiterijschool of Cavalerieschool

Nels is een grote Brusselse uitgever van postkaarten. Verschillende fotograven publiceren postkaarten onder dit merknaam. Het wordt de voornaamste producent van postkaarten na de eerste wereldoorlog. Op dat moment is de postkaart over zijn hoogtepunt heen en zie je heel wat minder reeksen verschijnen.

Francois produceert een reeks over de treinartillerie waarvan een batterij in het kamp werd ondergebracht.
Nels (Colle) produceert postkaarten over de cavaleriekazerne en schietoefening op het Groot Schietveld.
Terwijl andere fotograven hun kans wagen met reeksen te publiceren o.a. over de aankoopdienst van de paarden (Dépot de remonte de l'armée = DRA)

Na-oorlogse periode

Postkaarten

0

no play

Na de tweede wereldoorlog blijven enkel lokale fotografen actief.

De postkaart is volledig aan het verdwijnen. Maar de vraag van de dienstplichtigen die in Brasschaat hun opleiding krijgen, maken de productie van postkaarten nog rendabel.
De opvolger van de firma Nels, Mevrouw Broekmans en anderen brengen nog enkele reeksen uit die over het kamp zelf gaan, het CIAC (Centre de l'instruction de l'artillerie) en het leven in Polygoon.
Maar daarna worden er geen postkaarten over het kamp meer gemaakt.

Bronnen

1. 'Beelden van Toen' Aloïs Brosens 1985
2. Johan Van Elst voor alles wat Hoelen aangaat
3. Al diegenen die me al die jaren informatie verschaft hebben